Dziś przed laty: Szwecja walczy z dziurą ozonową, sztuczna nerka działa sama

1978: Szwecja jako pierwszy kraj w historii zakazała na swym terytorium używania opakowań aerozolowych opartych na freonie, niszczących ochraniającą Ziemię warstwę ozonu (zob. dziura ozonowa)

1960: Uruchomiono zautomatyzowaną sztuczną nerkę, niewymagającą przy działaniu nadzoru człowieka. Wynalazcą sztucznej nerki jest Willem J. Kolff.
Na zdjęciu: Willem J. Kolff
Źródło: Today in Science

Kolejny krok w walce z AIDS

Niemieccy uczeni uzyskali przy użyciu zaawansowanej techniki komputerowej obraz przestrzennej struktury wirusa HIV, powodującego straszną chorobę AIDS. Jak stwierdzili, było to zadanie bardzo trudne z uwagi na złożoność budowy wirusa oraz zmienność jej kształtu. W tych warunkach stworzenie setek obrazów jest niewątpliwie wielkim sukcesem technicznym oraz kolejnym krokiem ku zwalczeniu choroby. Profesor Oxford University Stephen Fuller komentując to wydarzenie stwierdził, iż od tego momentu wiemy dużo więcej o namnażaniu wirusa.
Źródło: BBC News

Odkryliśmy najmniejszą planetę

Naukowcy z polskiego projektu badawczego OGLE odkryli planetę zaledwie 5,5 razy większą od Ziemi. To najmniejsza z dotychczas odkrytych planet pozasłonecznych!

Obiekt, oznaczony OGLE-2005-BLG-390Lb, okrąża swoją gwiazdę (o pięciokrotnie mniejszej masie niż Słońce) w ciągu 10 lat, znajdując się od niej trzy razy dalej niż Ziemia od Słońca. Planeta jest prawdopodobnie mroźna i skalna, a temperatura na powierzchni to -220 stopni Celsjusza. Układ znajduje się w pobliżu środka naszej Galaktyki, w odległości 20 tysięcy lat świetlnych od Ziemi.

Projekt OGLE, prowadzony przy Uniwersytecie Warszawskim, polega na regularnej, masowej obserwacji ponad 200 milionów gwiazd. Projekt ma na celu poszukiwanie zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego, jednak „przy okazji” zasłynął z odkryć pozasłonecznych planet.

Efekt soczewkowania grawitacyjnego obserwujemy, gdy między odległą gwiazdą a Ziemią znajdzie się masywny obiekt, który poprzez swoją grawitację zadziała dla światła biegnącego z gwiazdy jak soczewka (uginając nieco bieg promieni), wzmacniając blask tej gwiazdy. Takie zjawisko zachodzi rzadko, dlatego w projekcie obserwuje się tak wiele gwiazd.

Odkrycie „podejrzanej” gwiazdy to zasługa polskiego projektu OGLE i takich osób jak prof. Bohdan Paczyński z University of Princeton i prof. Andrzej Udalski z Uniwersytetu Warszawskiego. Polski teleskop w obserwatorium Las Campanas w Chile obserwuje co noc ponad 100 milionów gwiazd. 11 lipca 2005 roku wykrył pojaśnienie gwiazdy OGLE-2005-BLG-390, zjawisko potwierdził inny projekt – MOA, do obserwacji włączyły się sieci teleskopów PLANET i RoboNet. Na przełomie lipca i sierpnia blask gwiazdy wzrósł trzykrotnie, po czym 10-11 sierpnia odległa gwiazda znowu nieco pojaśniała. To wskazało na istnienie planety krążącej wokół gwiazdy – mikrosoczewki grawitacyjnej. Łącznie w odkryciu miało swój udział 73 naukowców z 12 krajów świata.
Źródło: AstroNews

Dziś przed laty: opatentowano cyklotron, pierwszy lot hydroplanu, odkryto największy diament świata

1932: Urząd Patentowy USA otrzymał wniosek patentowy na cyklotron. Wynalazca, Ernest Orlando Lawrence, otrzymał za to urządzenie w 1939 Nagrodę Nobla.
1911: Amerykanin Glenn Curtiss pilotował z powodzeniem pierwszy w dziejach udany lot hydroplanu.
1905: w Transvaalu (wówczas kolonii brytyjskiej, która stała się później częścią Republiki Południowej Afryki) znaleziono gigantyczny diament o wadze 3106 karatów (ponad 2,62 kg), który otrzymał imię Cullinan na pamiątkę Sir Thomasa Cullinana, właściciela kopalni. Rząd Transvaalu zakupił diament i sprezentował go królowi Wielkiej Brytanii, Edwardowi VII, na jego 66 urodziny.

Na zdjęciu: hydroplan z okresu II Wojny Światowej
Źródło: Today in Science